Kış mevsimi geldi, vitamin ve mineral deposu boza raflarda yerini aldı.
Boza, metabolizmayı güçlendiren özellikleri sayesinde daha çok kış mevsiminde tercih ediliyor.
Havalar soğudukça vücutta enerji harcaması azalıyor ve gıdalardan alınan enerjiyle vücut ısısı korunmaya çalışılıyor.
Bu yüzden kışın karbonhidrat içerikli ve besin değeri yüksek gıdalara eğilim artıyor.
Boza, vitaminler, mineraller ve probiyotik özellikleriyle tam bir şifa deposu.
Eskiden sokak satıcılarından temin edilen boza, günümüzde daha çok marketler ve internet üzerinden siparişlerle temin ediliyor ve bu noktada güven ve hijyenik koşullar ön plana çıkıyor. 40 yıldır boza üreten Müslüm Yağcı, boza hakkında bilinmesi gerekenleri aktardı.
TAZELİĞİ ÖNEMLİ
Bozanın tazeliği çok önemlidir.
Yoğun kıvamlı, beyaza yakın sarımsı renkte olmalıdır.
Açık boza mayalı olduğu için saklama ve tüketim süresi 4-5 gündür ve serin ortamda saklanmalıdır.
Soğuk ortamda bekletmeniz durumunda, içindeki bakteriler üşür ve fermente süreci yavaşlar, bu durumda ise tüketim süresi 8-10 güne kadar uzayabilir.
Gün geçtikçe bozanın ekşiliği artacaktır.
Marketten satın alınan ürünler ise mayalı olmadığı için saklama süresi 15-20 gündür.
Boza her yerden alınmaz.
Kıvamı, rengi, aroması, lezzeti ve hijyenik koşullar bakımından mutlaka güvendiğiniz yerden alın.
[quads id=1]
BOZANIN FAYDALARI
• Bağışıklık sistemini güçlendirir, vücut direncini artırır, hastalığa karşı koruma kalkanı sağlar.
• Fermente olduğu için sindirim sistemi için yararlı bakterileri üreterek probiyotik etki sağlar. Enerji ve besin değerleri oldukça yüksektir, 1 bardak boza yaklaşık 428 kcal enerji içerir.
• Mide yanmasını önler, bağırsak fonksiyonlarını düzenler, hazmı kolaylaştırır.
• B grubu vitaminler, A ve E vitaminleri, kalsiyum, demir, fosfor mineralleri bakımından zengindir.
ANNE VE ÇOCUKLARA YARARLARI
Yapılan araştırmalarla, zengin vitamin ve enerji içeriği olan bozanın kemik yapısını güçlendirdiği ve vücudu desteklediği bilinmektedir.
Bozada yoğun olarak bulunan darı, hamilelerde anne sütünü artırmaktadır.
Emziren annelerde, bozada yüksek oranda bulunan kalsiyum ile süt miktarı artmakta, prolaktin salgısı desteklenmektedir.
Büyüme çağındaki çocuklarda boza enerji değerleri, besleyici yönleri ve kemik gelişimini destekleyen mineralleriyle zengin bir besin kaynağıdır.
BOZA NE İLE TÜKETİLİR?
Boza bardaktan içilir, kaşıkla sadece dibinde kalan tortusu yenir.
Eski dönemlerde içine pekmez, karanfil, tarçın ve zencefil eklenirdi.
Günümüzde ise genellikle tarçın ve sarı leblebiyle tüketiliyor.
Evde boza nasıl yapılır?
[quads id=1]
Malzemeler:
1 kg aşurelik buğday
20 litre su
1 çay bardağı boza
500 gr toz şeker
14 tane nohut
3 dilim ekşi mayalı ekmek
Hazır aldığımız bütün bozalar darıdan üretilmekte.
Mısırın geldiği halden pek memnun olmadığımdan, bir de eski İstanbullu Sevinç Hanım’dan aldığım tarifte buğday kullanıldığından, var olan pek çok tarifin darı ve bulgur kullanmasına karşın ben buğdayı tercih ettim.
1 kg buğdayı bir gece önceden suda bekletin.
Ertesi gün süzüp en geniş tencerenizde üzerini geçecek kadar su koyup hızla kaynatın. Kaynayınca tekrar süzüp bu suyu atın.
Buğdayı bu kez 5 litre suyla kaynatın.
Bu kaynatma ne kadar sakin ve uzun olursa buğdaylar o kadar rahat açılır ve tüm nişastasını suya güzelce bırakır.
Kaynatırken ben toplamda 10 litre su kaynattım ve kalan 5 litreyi de azaldıkça azar azar buğdayın üzerine ekledim.
Yaklaşık 4,5- 5 saat boyunca buğdayı kaynatın.
Arada karıştırın ki dibine salmasın. 5 saatin sonunda buğdayları mayalayacağınız geniş bir kaba süzün.
Süzgeçte kalan buğdayların etrafı aslında hala özü ile kaplı, bunları da alabilmek için 3 litre suyu buğday tanelerine ekleyip iyice karıştırın ve tekrar süzüp, bunları da diğer süzüntüye ekleyin.
Mayanın en iyi çalıştığı derece olan 39-41 derece arasında 110 gr kadar sevdiğiniz bozadan ekleyip karıştırın (bir çay bardağı kadar)
Mayalanmayı lezzetlendirip hızlandırması için 14 tane kuru nohutu ve 3 dilim ekşi maya ekmeği içine ufalayıp ekleyin.
Ben biraz daha eski usül istediğimden yani az şekerli olsun istediğimden 500 gr toz şeker ekledim. Siz daha tatlı seviyorsanız daha fazla da koyabilirsiniz.
Şekerle yapmak istemezseniz ben yarısını ayırıp bir de balla denedim, tamamını bal ile yapacaksanız yaklaşık 14 çorba kaşığı bal eklemeniz gerekecek.
Üstünü kapak ile örtmeyin yoğurt gibi sarıp sarmalayıp çalışmayan fırının içinde 3 gün bekletin.
Çıkardığınızda iyice kalınlaştığı için ve mayalandıkça da kalınlaşacağı için 3 litre daha içme suyu ekleyin.
Ballı yaparsanız çok kalınlaşmayacağı için bu aşamada su eklemenize gerek kalmayacak.
Toplam 14.5 litre oldu. Bu şekilde 1 gün daha bekleyince bir kez daha süzün ve bozanız içmeye hazır.
Bu hali ile evin serin bir yerinde yavaş yavaş daha da ekşiyerek hayatına devam edecektir.
2 hafta, soğuk günlerde 3 haftaya kadar boza içilecek ayarda kalır.
Bu arada istediğiniz aşamada şekerini arttırabilirsiniz. Servis ederken üzerine sarı leblebi serperseniz keyfinize doyum olmaz.
Kaynak: Refika’nın Mutfağı