Şiddete Maruz Kalan Çocuğun Psikolojisi

Çocuğun temel güven duygusunu nasıl kurduğu yaşamın her dönemini etkiler.

Bir anlamda çocuk anne ve baba ile nasıl ilişki kuruyorsa hayatla da o şekilde ilişki kurmayı öğrenir.

Sözel ya da fiziksel olarak şiddete maruz kalan çocuğun ilk olarak güven duygusu zedelenir.

En güvenli ilişkiyi kurması gereken kişiden şiddet görmesi çocuğun ruh dünyasını darmadağın eder çünkü çocukluk çağı yaşantılarının izi kolay kolay silinmez.

GÜVEN DUYGUSU ZEDELENEN ÇOCUKLAR

Güven duygusu sarsılan çocuk bilinçaltının ilk öğrenmesi maalesef “Hayatta annene, babana bile güvenmeyeceksin” kalıbında oluşur.

Her yerden tehdit gelebileceği algısı ilk paranoyak düşüncelerin kökenini oluşturur.

Tüm ilişkilere şüpheyle bakması sağlıklı ilişki kurmalarını engeller.

Aynı zamanda ileride oluşabilecek akıl ve ruh hastalığının ilk temelleri atılmış olur.

İkinci olarak çocuk ruhu ve bedeni açık bir tacize maruz kalmış olur.

Tacize uğrayan çocuk bilinçaltı bu üç yoldan mutlaka birine başvurarak acısıyla başa çıkmaya çalışır;

1. Acıdan kaçma

Bu yola başvuran çocuk boyun eğmeyi öğrenir. Pasif ve bağımlı bir kişilik haline gelir.

Pasif ve edilgen bir kişiliğe dönüşen çocuk artık her türlü tacize açık hale gelmiştir.

Ben bilinci oluşmaz kim ne derse ona uymaya ve yaranmaya çalışır.

Eşcinsel eğilimleri olan çocuklar bu gruptan çıkar.

2. Acıya karşı savaşma

Bu yola başvuran çocuk acısını dindirmek için sürekli birilerine şiddet uygular; kendine, hayvanlara ve tabi ki insanlara.

Uyguladığı şiddet sadece fiziksel şiddetle sınırlı kalmaz küçük yaşlarda özellikle hemcinslerine büyük yaşlarda da karşı cinslerine taciz ve tecavüzde bulunurlar.

Antisosyal kişilik bozukluğu olan sürekli suça bulaşan kişiler bu gruptan çıkar.

Çocuklukta en sık görülen sorunlar ise hırçınlık, saldırganlık, yalan söyleme, hırsızlık ve hiperaktivite bozukluğudur.

3. Kopma

Hayattan ve insanlardan uzaklaşarak acılarını bastırmaya çalışırlar.

Seri katiller, cinsel sorunları olan kişiler, madde bağımlıları bu gruptan çıkar.

Gizli gizli hayattan ve insanlardan intikam almaya çalışırlar.

Çocuklukta en sık görülen sorunlar ise kaka kaçırma, idrar kaçırma, kekemelik, dalgınlık ve içe kapanma halidir.

PSİKOLOJİK DESTEK ŞART

Gerekçesi ne olursa olsun çocuğuna şiddet uygulayan anne ya da babanın ruh sağlında kesinlikle az ya da çok sorun vardır ve mutlaka tedavi alması gerekir.

Şiddete maruz kalan çocuğun ruh sağlığının iyileşmesi için önce anne ve babasının devamında da kendisinin psikolojik destek alması ve takip edilmesi çok önemlidir.

ŞİDDETE MARUZ KALAN ÇOCUK İÇİN NELER YAPILABİLİR?

Çocuk 0-3 yaş döneminde ise en etkili terapi yöntemi oyun terapisidir.

Bunun yanında müzik terapileri de çocuğun sakinleşmesini ve güvende hissetmesini sağlar.

3 yaş üzerinde ise en etkili yöntemler resim ve hikaye terapileridir.

Eğer çocuğun maruz kaldığı şiddet travmatik bir etki yaratmışsa en etkili yöntem EMDR yani travma sonrası çocuklarda uygulanan travmayı duyarsızlaştırma üzerine kurulmuş terapi yöntemidir.

Evde yapılacak en etkili uygulama ise olabildiğince güvenli ortam yaratmaktır.

Şiddet ve korku içeren çizgi filmler, bilgisayar oyunları çocukların kötü anılarını tekrar tetikleyeceğinden kesinlikle uzak durulmalıdır.

Anne ve babanın yapacağı en etkili yöntem ise hiç şüphesiz çocukla bolca oyun oynamasıdır.

Güveni, bağlılığı ve sevinci tekrar inşa etmenin en kısa ve en etkili yolu oyundur.

Uzman Psikolog Ramazan Şimşek