Aile ve Çocuk
No Result
View All Result
  • OYUN-ETKİNLİK
  • ÇOCUK EĞİTİMİ
  • VİDEOLAR
  • EVLİLİK-AİLE İÇİ İLETİŞİM
  • ANNELERE
  • BABALARA
  • DİĞER
    • MAHREMİYET EĞİTİMİ
    • KİŞİSEL GELİŞİM
    • ÖZGÜVEN KAZANIMI
    • TUVALET EĞİTİMİ
    • YEMEK TARİFLERİ
  • OYUN-ETKİNLİK
  • ÇOCUK EĞİTİMİ
  • VİDEOLAR
  • EVLİLİK-AİLE İÇİ İLETİŞİM
  • ANNELERE
  • BABALARA
  • DİĞER
    • MAHREMİYET EĞİTİMİ
    • KİŞİSEL GELİŞİM
    • ÖZGÜVEN KAZANIMI
    • TUVALET EĞİTİMİ
    • YEMEK TARİFLERİ
No Result
View All Result
Aile ve Çocuk
No Result
View All Result

Oyuncaklarda Az Bilinen Tehlike: Fitalatlar

Çocukların zehirli ya da toksik kimyasal maddelere maruz kalmalarının ne gibi sağlık sorunlarına yol açtığı üzerine olan araştırmalar çocuk sağlığı ile ilgili çalışmaların odak noktasında yer alıyor.

Zehirli kimyasalların vücutta metabolize edilmesi, atılması, hormonal sistem veya organ gelişimi üzerindeki etkileri çocuklarda yetişkinlerden daha farklı.

Çocuklar gerek anne karnında ve gerekse doğum sonrasını izleyen büyüme dönemlerinde solunum, deri yoluyla emilim ve beslenme gibi yollarla vücutlarına giren zehirli maddelere karşı daha savunmasız ve zararlı etkilerine daha açıklar.

oyuncaklar ile ilgili görsel sonucu

Kurşun, kadmiyum, civa, dioksinler, organik klorlu ve fosforlu pestisitler gibi zehirli kimyasal maddelerin bebek ve çocuklarda gelişim bozucu etkileri olduğu uzun yıllardır biliniyor.

Gelişim bozucu kimyasalların sayısı yıldan yıla artıyor ve birçoğu akademik araştırmalara konu olmak dışında da pek bilinmiyor.

Bu yazıda çocuk gelişimi üzerinde olumsuz etkileri olan ve son yıllarda önemi giderek artan zehirli kimyasalların başında gelen fitalatlardan söz edeceğim.

Fitalatlar

Fitalatlar plastik esaslı ürünlerin sertliğini azaltmak, esnekliklerini artırmak ya da şeffaflaştırmak için eklenen kimyasal maddeler.

Şampuanlar, losyonlar gibi bebek ve çocuk bakım ürünleri, oyuncaklar, kozmetikler, plastik esaslı gıda ambalaj materyalleri, kırtasiye malzemeleri ve plastik esaslı çeşitli endüstriyel ürünler fitalatları içeriyor.

Fitalatların çocuklarda üreme ve sinir sistemi gelişimi sorunları, hormonal sistem bozuklukları, alerjiler ve astım gibi sağlık sorunlarına neden oldukları düşünülüyor.

Kanserojen oldukları şüphesi ya da çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle bazılarının kullanımı daha önce yasaklanmıştı.

[adace-ad id=”303049″]

Yasaklananlar yerini alanlar

Avrupa Birliği’nde ve ülkemizde 2005 yılında bebek ve çocuk ürünleri ile oyuncaklarında DEHP (di-2-ethylhexyl phthalate), BBP (Benzylbutylphthalate) ve DBP (Dibutyl phthalate) isimli fitalat türlerinin üreme sağlığını bozucu etkileri nedeniyle kullanılması yasaklanmıştı.

Ancak endüstriyel üretimde kullanılan 20’den fazla fitalat bileşiği ya da türü var; yani fitalatlar dediğimizde içinde farklı molekül yapılarına sahip ama hepsi de fitalat olarak nitelenen onlarca kimyasal maddeden söz ediyoruz.

Dolayısıyla yasaklananların yerini alan ve daha güvenli olduğu iddia edilen pek çok fitalat bileşiği çeşitli ürünlerin imalatında hâlâ kullanılıyor. Ancak son yıllarda bunlardan bazılarının da sağlık açısından tehdit içerdiğine dair şüpheler artıyor.

İnsanlarda fitalat maruziyetini belirlemeye yönelik biyo-izleme çalışmalarında DINCH (1,2-cyclohexane dicarboxylic acid diisononyl ester); DEHT (bis-(2-ethylhexyl)-terephthalate) ve DEHA (bis-(2-ethylhexyl)-adipate) adı verilen fitalatların kalıntılarına rastlandığı açıklandı. Yine bir başka çalışmada insanlarda DİBP (diisobutyl phthalate) ve DİNP (diisononyl phthalate) maruziyetinin artış gösterdiği belirtildi.

Benzeri başka çalışmalar da bulmak olanaklı.

Bu çalışmalara göre daha güvenli oldukları iddiası ile kullanılan fitalatlara çeşitli yollardan az veya çok maruz kaldığımız kesin.

Yetişkinlerdeki maruziyet çocukları da etkileyecektir.

Bu etkilenmenin bebek ve çocukların kullandığı veya oynadığı ürünlerle olması gerekmiyor; ayrıca ve daha önemlisi anne karnındaki çocuğun maruz kalması durumu.

Maruziyet yaşı küçüldükçe zehirli kimyasalların verdiği zarar artıyor çünkü.

oyuncaklar ile ilgili görsel sonucu

Çocuklarımızı nasıl koruruz?

Fitalatlara maruziyet sadece beslenme yolu ile oluşmuyor.

2012 yılında İsveç’te yürütülen bir çalışmada PVC yüzey döşemeleri ile temas eden çocukların deri ile temas ve solunum yolu ile de fitalatları bünyelerine aldıkları gösterildi.

Dolayısıyla plastik esaslı ürünleri ve malzemeleri olabildiğince az kullanmak mümkünse kullanmamak en başta gelen korunma yöntemi.

Plastik ambalaj içinde satılan gıda ürünlerini almamalı.

Bu kafa karıştıran bir öneri gibi görünebilir.

Fitalatlar her plastik gıda ambalaj malzemesinin üretiminde kullanılmıyor çünkü.

Örneğin PET (polyethylene terephthalate) olarak nitelenen ambalajlar fitalat kullanılmadan imal ediliyor.

Ancak yapılan bazı çalışmalarda PET ambalaj içinde sunulan gıda ürünlerinin de fitalat kalıntısı içerdiği belirtiliyor.

Bu kalıntının geri dönüşüme gönderilen plastiklerin fitalat içeren-fitalat içermeyen şeklinde ayrımı yapılmadan dönüştürülmesinden kaynaklandığı ve bunun da elde edilen PET ambalaj materyallerinin fitalat içermesine neden olduğu belirlendi.

Bir ambalaj materyalinin içindeki fitalat gıdalara ve suya geçer.

Ülkemizdeki ambalaj materyallerinin ve plastik ambalajlarda sunulan gıda ürünlerinin fitalat kalıntıları içerip içermediği üzerine kapsamlı bir çalışma yapılmadığı ve elde edilen sonuçlar açıklanmadığı sürece plastik ambalajlarda sunulan gıdalar ve içecekler fitalat kalıntısı açısından risklidir.

[adace-ad id=”303049″]

Bireysel korunma için yapılacak başka şeyler de var.

Tayvan’da 2015 yılında yapılan bir çalışmada 4 ile 13 yaşları arasındaki çocuklarda görülen yüksek fitalat maruziyetini azaltmak için 30 çocuk üzerinde 7 önleyici yöntem belirlenerek bir hafta boyunca bu yöntemlerin çocuklar tarafından uygulanması sağlanmış.

Bu yöntemler;

* El yıkama sıklığının artırılması,

* Plastik kap kullanmama,

* Plastik ambalaja sahip gıda tüketmeme,

* Ek gıda takviyesi almama,

* Kozmetikler ile kişisel bakım ürünleri kullanımını azaltma

* Mikrodalga fırınlarda plastik esaslı ambalaj kullanmama olarak belirlenmiş.

Bir haftalık çalışma sonunda çocukların idrar örneklerinde yapılan analizler sonucu 8 farklı fitalatın düzeyinde yüzde 71 ile yüzde 97 oranında azalma gözlendiği belirtiliyor.

Çalışma da ayrıca el yıkama ve plastik ambalajlarda sunulan içecekleri tüketmemenin fitalat maruziyetini azaltan en etkili yöntem olduğu da dile getiriliyor.

Sorunu bireysel önlem ve çabalarla bir yere kadar çözebiliriz.

Temel meselenin kullanmamak ya da tüketmemek değil toksik etkili bileşiklerin üretilmemesini sağlamak olduğunu unutmamalıyız.

Ancak başlangıç noktası olarak fitalatların gıdalarda, sularda veya gündelik hayatta temas içinde olduğumuz çeşitli ürünlerde ne düzeyde bulundukları, yetişkin ve çocukların da bu maddelere ne düzeyde maruz kaldığını belirlemeye yönelik kamusal izleme çalışmalarının yapılmasını talep etmek en azından sorunun boyutlarını ortaya koymak için mutlak bir gereklilik olarak görünüyor. (BŞ/HK)

Bülent Şık – Gıda Mühendisi

****

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, kaçak yollardan yurda getirilen ve denetimden geçmeyen bazı oyuncak türlerinin ağır metal içerdiğini ifade etti.

Küçükusta, oyuncaklardaki zararlı maddelerin başında kurşunun geldiğini belirterek, “Bunun yanında azo boyaları da zararlı.

Plastiği yumuşak hale getirmek için fitalat gibi birçok kimyasal madde kullanılıyor.

Son dönemde hayatımıza giren kimyasal madde sayısı 80 bini geçti.

Bunların hiçbiri yeteri kadar denetimden geçmiyor maalesef.

Olumsuzlukları da ancak kullanıldıktan sonra ortaya çıkıyor” diye konuştu.

Prof. Dr. Küçükusta, kullanılan kimyevi maddelerin izin verilen ve verilmeyen değerleri olduğunu aktararak, bunların belirlenen sınırları geçmese de zararlı olduğunu söyledi.

[adace-ad id=”303049″]

“Çocuk ne kadar küçükse kimyasaldan etkilenme oranı da o derece fazladır”

Küçükusta, oyuncaktaki kimyasaldan etkilenme oranının çocuğun yaşıyla da alakalı olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

“Çocuk ne kadar küçükse kimyasaldan etkilenme oranı da o derece fazla.

Hormon bozucu ve kanserojen maddelerden küçük çocuklar daha fazla etkileniyor.

Çocukların hücreleri daha hızlı bölündüğünden onların vücutları bu tür maddelere karşı daha hassas.

Özellikle küçük çocukları çok iyi korumak lazım.

Mesela Bisphenol-A iki yıl kadar önce çocuk biberonlarında kullanılıyordu ama yasaklandı.

Çocuk bardaklarında da yasaklanması gerekli.”

Küçük yaştaki çocukların özellikle yiyecek içecek kaplarına da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Küçükusta, maddelerin çocuğun bağışıklık sistemini de etkilediğini söyledi.

“Ahşap ve seramik oyuncakları tercih edin”

Küçükusta, oyuncak seçiminde yaş aralığına dikkat edilmesi ve çocuğun aktif kullanacağı türden olmasına özen gösterilmesi gerektiğini de kaydetti.

Ailelerin mümkün olduğunca doğal ürünlere yönelmesi önerisinde bulunan Küçükusta, “Ailelerin tahtadan ve seramikten yapılmış oyuncakları tercih etmeleri daha faydalı olur. Boyalı ve albenili oyuncaklardan kaçınılmalı” diye konuştu.

Bebeğinize aldığınız dişlerini kaşımak için sık sık ağzına götürdüğü o plastik ördekten kurşun, aldığınız plastik ve boyalı oyuncaklardan 80 bin çeşit fitalat’ın vücuduna girdiğini unutmayın.
Gözle görülmese de bu maddeler size;
-İşitme bozukluğu
-Kansızlık
-Böbrek ve beyin iltihaplanması
-Kısırlık
-Bilişsel ve davranışsal bozukluklar
-Kanser
-Hormon bozukluğu olarak geri dönebilir.
Çocukları mutlu edip, sevindirelim derken, onları zehirlemeyelim…

Bu bilgiyi paylaşarak diğer ebeveynlerin de bilgilenmelerini sağlayabilirsiniz…

Ailenizle sağlıklı ve mutlu günler diliyoruz…

—————–

Çocuğa "cezalısın" demek yerine... 1
ÇOCUK EĞİTİMİ

Çocuğa “cezalısın” demek yerine…

Haziran 29, 2019
Anne ve Babasız büyüyen çocuklara nasıl yaklaşmalı? 2
BOŞANMA VE ÇOCUK

Anne ve Babasız büyüyen çocuklara nasıl yaklaşmalı?

Şubat 27, 2018
Çocuklarda Çalma Davranışı: Çalma Davranışının Olası Sebepleri ve Çalma Davranışı Hakkında Genel Öneriler 1
ÇOCUK EĞİTİMİ

Çocuklarda Çalma Davranışı: Çalma Davranışının Olası Sebepleri ve Çalma Davranışı Hakkında Genel Öneriler

Ağustos 31, 2018
Bu nasıl aile! 30 yıl istenen sapık amcadan şikâyetçi olan yok 2
HABERLER

Bu nasıl aile! 30 yıl istenen sapık amcadan şikâyetçi olan yok

Ekim 8, 2018
Çocukların kışın açık havada oyun oynamaları neden önemli? 3
ÇOCUK EĞİTİMİ

Çocukların kışın açık havada oyun oynamaları neden önemli?

Aralık 11, 2018

FAYDALI BAĞLANTILAR:

Kolay çizim fikirleri

Easy Drawing ideas – Cute Drawings

Dibujos Faciles – Como Dibujar

Dessins Faciles – Como Dessiner

No Result
View All Result
  • OYUN-ETKİNLİK
  • ÇOCUK EĞİTİMİ
  • VİDEOLAR
  • EVLİLİK-AİLE İÇİ İLETİŞİM
  • ANNELERE
  • BABALARA
  • DİĞER
    • MAHREMİYET EĞİTİMİ
    • KİŞİSEL GELİŞİM
    • ÖZGÜVEN KAZANIMI
    • TUVALET EĞİTİMİ
    • YEMEK TARİFLERİ
ARKADAŞLARINLA PAYLAŞ
  • Facebookta Paylaş
  • Whatsappta Paylaş
  • Facebook Messengerdan Gönder
  • SMS ile Gönder
  • E-Maile Gönder
  • Twitterda Paylaş
  • LinkedIn
  • Telegramda Paylaş
×
×
Hide picture
Maile Gönder