Ebeveynlerin en büyük problemlerinden biri özellikle, 2-4 yaş arasındaki çocuklarının her şeye hayır demesidir.
Uzun sabırlı ve bir o kadar da meşakkatli bir yol izlenmesi gerekir.
Hemen hemen her ebeveynler çocuklarında bu tür inatlaşma davranışları görmüştür.
Öncelikle bu dönemlerdeki tüm çocuklarda genel özellik olarak bakıldığında çocukların kendi kişilik gelişimlerini geliştirdikleri,kendi becerilerini fark etmelerini ve özerkliklerini fark ettiği dönemlerde olduğunu görüyoruz.
Bu belirtilerin hepsi çocukların genel özelliğidir.
Bir diğer durumda ise; inatçılık yapan veya her şeye olumsuz tavırla yaklaşan çocuklar genelde bir kardeş doğumunda ya da hastalık durumlarında karşımıza çıkma ihtimalleri yüksektir.
Bu dönemdeki çocuk inatçı, kararlı ve kendi istediklerinin olmasını direten bir dönemde olup bazen hırçınlaşabilirler.
Bu durumda ebeveynlerinin alması gereken bazı tutumlar vardır.
Çocuğun kişilik özelliklerini iyi bilmek ve bunu göz önünde bulundurup inatlaşmadan ona göre davranmaktır.
Öncelikle anne babanın tutumları tutarlı olmalı, tutumları daha kararlı ve olaylara sakin olmalıdır.
Aksi takdir de çocukla inatlaşmak, onunla güç gösteri mücadelelerine girmek, çocuğa şiddetle karşılık vermek; çocukta hem inatçılığı hem başı buyrukluğu çocuk her şeye hayır denildiğinde ona teslim olmak, dediklerini kabul edip, yapmak ise; ileride şımarıklığa ve tatminsiz davranışlar gösterebilirler.
Hayır diyen çocukla alay edilmemesi, gülünmemesi, ceza ile korkutulmaması gereklidir.
Kızmadan dinlenilen çocuk duygularını ifade etmesi ve kendi davranışlarına müdahale etmesi gerektiğini de anlar.
Peki her şeye hayır diyen çocuğa nasıl davranılmalıdır?
Çocuğunuzun hayır dediği her ne ise ona neden hayır dediğini açıklamasını sağlayın.
Kendisinde hayır dediği şeye mantığında anlamlandırmalı ve ne için hayır dediğini düşündürtmelidir.
Neden hayır dediğini sorun ve neden hayır dediğini anlamaya anlamlandırmaya çalışın.
Eğer sizin hayır demeniz gereken olaya cevabınız olursa ona neden hayır dediğinizi açıklayın.
Çocuğunuz için kendisi ile ilgili kararlar alabilmesi için ona fırsat sunulması önemli.
Çocuğunuza geniş sınırsızlıklar koymayın aksine sınırlamalar getirin ‘ yemek yemeye itirazı olan çocuğa ‘sarı kaşıkla mı yemek istersin pembe kaşıkla mı yemek istersin’ gibi ona seçenek sunmak olumlu davranışlarla karşılık alınır.
Ebeveynler olarak çocuklarınıza pozitif tutumlar sergileyebilirsiniz.
Erteleme sözcükleri kullanılabilir örneğin ‘ hayır olmaz ‘ yerine ‘uyuduktan sonra yapabilirsin’ ya da ‘ belki akşam yapabilirsin’ gibi cümlelerle davranışlarınızı destekleyin.
İzin verilmeyen ya da ertelenen her davranış olay veya isteklere karşı çocuklarınıza mutlaka bir açıklama yapılması gerekir.
Çocuğunuz inatlaşabilir.
Bu durumlar da inadın başladığı andan itibaren üzerine gidilmemesi en doğrusudur.
Çocuğunuz sakinleşene kadar sabırlı bir şekilde bekleyin.
Uzman Klinik Psikolog Bilge Açıkgöz Karaoğlu
