Geçmişe takılıp kalan, yaşanan tatsızlıkları içine atanlardan mısınız?
Size kötü bir haberimiz var. Uzmanlar gam ve kaygının ömür törpüsü duygular olduğunu söylüyor.
Çünkü üzüntü ve stres bedeni bir yerden sonra hasta ediyor. Bu yüzden gamsız olmanın en etkili uzun yaşam ilaçlarından biri olduğu vurgulanıyor.
Peki gamsız olmak ve ömrü uzatmak için en iyi yaşam tarzı ne olmalı?
Gamsız bir hayat neden daha uzundur?
Gam ve kasvet, ömür törpüsü duygulardır.
Gamsız insanlar, daha uzun ömürlü olurlar.
Gam “tasa, kaygı, üzüntü”, kasvet ise “bezginlik, ruha çöken sıkıntı” anlamına geliyor ve de gamsız insanların daha uzun ömürlü oldukları biliniyor.
Kısacası gam ve kasvetin ömür törpüsü duygular olduğu kesin. İkisinde de stres ve depresyona yatkınlık var.
Tersi de doğru:
Gamsız biriyseniz içiniz daha rahattır. Kolay kolay gerilmez, sinirlenip öfkelenmez, öfke ataklarına yüz vermezsiniz.
Gamsız biri, dertsiz tasasızdır. Ufak tefek şeylere takılıp kalmaz. Olur olmaz şeylere canını sıkmaz.
Her şeyi kafasına takmaz. Gelecek kaygısı taşımaz. Geçmişe takılıp kalmaz.
Anı yaşamaya, “o anda ve o yerde” olmaya bakar. Surat asmaz, küsmez, darılmaz. Güler, gülümser. Etrafına neşe saçar.
Gamsızlar aşırı yük de almaz. Azla yetinmeyi, “bu da geçer ya hu!” demeyi iyi bilir.
Parayı, pulu, serveti, yenileni, içileni değil yaşanılanı önceler. Yüzeyde kalır, derine teferruata pek inmez.
Oluruna bırakmayı bilir, boşuna direnmez.
“Başkası ne der”i pek bilmez. Kederin ya da gamın yükünü beden ve ruhlarına yüklemez. Boş vermeyi iyi bilir. Kuralcı değildir.
Bütün bu nedenlerle de “gamsız, kedersiz biri olmak” en etkili iki-üç iyi ve uzun yaşam ilaçlarından biridir.
Stres neden ömür törpüsü?
Stresin iyi hayatın ve sağlığın en büyük düşmanı olduğu kesin, pek çok yolla ömrümüzü kısaltır.
Sadece kısaltmakla kalsa neyse. Yaşadığımız her şeyin, her fırsatın tadını tuzunu da kaçırır. Uykumuzu azaltıp içimizi karartır.
Stres; boğazımızda bir düğüm, nefesimizde bir sıkıntı hali, kalbimizde baş edilmez bir çarpıntı, midemizde ülser, gastrit, reflü, bağırsaklarımızda kolittir.
Bazen de baş döndüren, tansiyon yükselten, baygınlıklar geçirtendir.
Üstelik etkisini sadece duygusal olarak da göstermez.
Bedenen de etkiler bizi.
Uzadığında (kronikleştiğinde) ve tekrarladığında başlı başına bir sağlık sorunu, neticede de ömür törpüsü olur.
Stres neden kötü yaşlandırır?
Stresle birlikte böbreküstü bezinden sadece adrenalin değil kortizolün salgılanması da artıyor.
Vücudumuzda bir miktar kortizolün bulunması aslında iyi ve zorunlu bir şey.
Kortizolün yokluğu hayatla bağdaşan bir durum değil.
Ne var ki kortizolün de fazlası -tıpkı şekerin, insülinin, kolesterolün fazlası gibi- hayatı tehdit edebilen bir durum.
Stres kronikleşir ya da tekrarlarsa kortizol üretimi maksimuma çıkıyor.
En tehlikeli yaşam tarzı seçimleri hangileri?
Hangi yaşam tarzı yanlışının kimde ne kadar ve ne gibi olumsuzluklar oluşturacağını matematiksel formüllere dayandırmak zor.
Burada da genetik yapınızın, yaşınızın, geçmişteki hastalıklarınızın, fiziksel gücünüzün, ruhsal yapılanmanızın neticeyi etkilemesi söz konusu.
Ama yine de “en kötüler” arasında bir sıralama yapmak gerekirse ilk sıraya sigara konulmalı. Bunu stres ve kilo sorunu izlemeli.
Hareketsiz bir yaşamın da bu üçlünün oluşturabilecekleri kötü sonuçları üçe beşe katlayabileceği bir kenara not edilmeli.
Özetle sıralama şudur:
Sigara, stres, kötü beslenme, uyku sorunu, hareketsiz, tembel bir hayat.
Bunu uykusuzluk, kötümserlik, endişe ve korku gibi olumsuz duygular izliyor. Diğerleri de önemli ama onlar biraz daha geriden gelen faktörler.
Peki “en iyiler” sıralamasında neler var?
Huzuru ilk başa yazın.
Vicdanlı biri olmayı, kaygısız, kedersiz kalabilmeyi de ardına ekleyin.
Beslenmeyi ve düzenli egzersizi de sakın ihmal etmeyin.
Osman Müftüoğlu