Son 10 yılda kadınlara özellikle de çalışan kadınlara devrim niteliğinde çok sayıda yeni haklar tanınmıştır.
Kadın istihdamının artırılması için çok sayıda SGK teşvikleri yürürlüğe kondu.
Doğuma bağlı olarak yarım çalışma, kısmi süreli çalışma ve ücretsiz izinler gibi verilen birçok hak sayesinde kadınların iş piyasasına girişi hızlandırıldı.
Engelli çocuğu olan kadınların emeklilikleri kolaylaştırıldı.
Çalışan ya da çalışmak isteyen kadınlara rahat bir soluk aldıran bu yenilikleri daha da çoğaltmak mümkündür.
Diğer yandan her gün çok sayıda ev hanımından gazetemize gelen soru ve çözüm taleplerinden çalışan kadınlara yönelik yapılan bu iyileştirmelere rağmen ev hanımlarına yönelik problemlere hâlen çözüm bulunamadığı anlaşılmaktadır.
Keza ev hanımları, eşitliğe aykırı bazı uygulamalardan ve emeklilik açısından patron gibi işlem görmelerinden yakınmakta ve sorunlarına çözüm istemektedirler.
Bu noktada kadınlar, kadın hakları konusunda önemli çalışmaları, katkıları bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’tan acil çözüm beklemektedir.
Biz de her zaman olduğu gibi kadınların sorunlarına tercüman olmaya devam ediyoruz.
Yurt dışındaki ev kadını ile yurt içindeki ev kadını ayrımı kalksın
Yurt dışında ev hanımı olarak yaşayan anneler daha doğrusu kadınlar emeklilik açısından çok şanslı.
Çünkü hiç çalışmadan ya da isteğe bağlı sigorta bile ödemeden Türkiye’ye gelip geriye dönük toplu para yatırarak hemen emekli olma hakkına sahip bulunmaktadırlar.
Türkiye’de ev hanımı olanların ise maalesef böyle bir hakkı yok. Bu konuda ayrımcılık olduğu açık…
Sadece annelerin çocuk borçlanma hakları var.
O da birçok şarta bağlanmıştır. Bu minvalde ev hanımı anneler aynen yurt dışındaki ev hanımları gibi emeklilik hakları talep etmektedirler.
Ev hanımlarını patron gören uygulama kaldırılsın
Çalışmayan ev hanımları ancak kendi primlerini ödeyerek emekli olma imkânı elde etmektedir. Bu da tamamen eşlerinin inisiyatiflerinde bulunmaktadır.
Gelirleri bulunmayan ev hanımlarının bu primleri ödemelerinin ne kadar güç olduğu aşikârdır.
Buna karşın 30 Eylül 2008 gününe kadar SSK’ya isteğe bağlı prim ödeyen ev hanımları 2008/Ekim ayından sonra birdenbire değiştirilen uygulama ile SSK’lıkları ellerinden alınarak patronların sigortası olan Bağ-Kur’a geçirilmiş oldular.
Bu da daha çok prim ödeme ve emeklilik şartlarının zorlaştırılması anlamına gelmektedir.
Örneğin, 27 Mart 1985 tarihinde SSK çalışması olan bir ev hanımı isteğe bağlı sigorta ile primlerini 5000 güne tamamlayarak emekli olabilecekken değişen uygulama sonucu 9000 güne varan prim ödemeye varan haksız bir uygulama ile karşı karşıya kalmaktadır.
Keza son isteğe bağlı sigortaya son 1260 günde yatırılan primler ev kadınlarını SSK’lı olmaktan çıkarıp Bağ-Kur’lu yapmaktadır.
Sigortalı sayısı azaldı
01 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı olmak isteyenler sadece Bağ-Kur isteğe bağlısı olabilmektedirler. Bu da isteğe bağlı sigortalı sayısında sürekli azalmaya yol açmaktadır.
Evlerimizin sessiz emekçileri annelerimizin emekli olabilmesinin tek yolu ise, isteğe bağlı sigortalı olarak dışarıdan prim ödemeleridir.
Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu, ev hanımlarını patron değerlendirmekte ve isteğe bağlı sigortalı olarak ödedikleri primleri, Bağ-Kur sigortalısı gibi saymaktadır.
Sahteciliğe davetiye çıkarmaktadır
Bağ-Kur kapsamında emekli olmanın şartları SSK kapsamında emekli olmanın şartlarına göre daha ağırdır. Zira daha fazla sürede prim ödemeleri gerekmektedir.
Bu durumda olan ev hanımları çaresizlikten dolayı ve suç teşkil ettiğini bilmeksizin, bazen sahte sigortalı olma yoluna gidebilmektedir.
Yani çalışmadıkları hâlde iş yerlerinden sigortalı gösterilmek için kötü niyetli kişilere para ödeyebilmektedirler.
Bu durum sonradan tespit edildiği zaman ise adlarına bildirilen çalışmalar iptal edilmekte, dolayısıyla telafisi imkânsız zararlara uğrayabilmektedirler.
Ev hanımları teşvikten faydalanamıyor
Zorunlu Bağ-Kur sigortalıları primlerini düzenli ödedikleri zaman prim indirimi teşviklerinden faydalandıkları hâlde isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyen ev hanımları bu teşviklerden faydalanamamaktadır.
Yine isteğe bağlı sigortalı olan ev hanımlarından genel sağlık sigortası primi de alınmakta olup (Ekim 2008 tarihinden önce SSK isteğe bağlı sigortalılarından hastalık, analık ve iş kazası ve meslek hastalığı primi kesilmemekte idi), bu da ödedikleri prim miktarını yaklaşık %30 oranında artırmaktadır.
Oysa ev hanımları eşlerinden dolayı genel sağlık sigortasından faydalanmaktadırlar.
Amaç sigortalılığı yaygınlaştırmak ve kadının statüsünü yükseltmekse, ev hanımlarının isteğe bağlı sigortalılığını 4/A (SSK) kapsamında değerlendirmesini sağlamak ve genel sağlık sigortası priminin alınmaması, isteğe bağlı sigortalı ev hanımı sayısında patlama yapacak, bu da sayın bakanımızın ev hanımlarına yapacağı en büyük hizmetlerden biri olacaktır.
Kadınlar konusunda hassasiyetleri yakından bilinen Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un, kadınların bu haklı taleplerine kayıtsız kalmayacağını umuyorum.
******
“Doğum yapan her şey dişidir. Kadınların ezelden beri bildiği kâinatın dengelerini erkekler de anlamaya başladıkları zaman, dünya daha iyi bir dünya olmak üzere değişmeye başlamış olacaktır.”
Kızılderili Atasözü
İsa Karakaş
SGK Başmüfettişi
