Çocuklarınızın merhametli ve vicdanlı olmasını istiyorsanız:
• Aile içinde birbirinize şefkatli davranışlarda bulunarak model olun. Sevgi dolu ve sıcak bir aile ortamı içinde büyüyen çocuklar başkalarının duygularına daha duyarlıdırlar. Yapılan araştırmalar, okul öncesi dönemde annenin çok şefkatli olmasının çocuktaki empati düzeyini artırdığını göstermiştir. Uyuyan bir yabancının üstünü örtün, çocuğunuz düştüğünde ona bağırmayın, “çok mu acıdı” diyerek sarılıp acısını hissettiğinizi ona fark ettirin.
• Çevrenizde yardımsever davranışlarda bulunun. Fakirlere, muhtaç olanlara yardım edin; küçülen kıyafetlerinizi, oyuncaklarınızı çocuğunuz ile birlikte seçip ihtiyacı olana verin. Muhtaç olan komşularınıza destek olun.
• Çocuğunuzun size bazı konularda yardımcı olmasına izin verin. Eline toz bezi verin, birlikte evin tozunu alın. Evle ilgili; sofrayı hazırlama, bulaşık makinesini boşaltma, küçük kardeşiyle ilgilenme veya çöpleri atma gibi ona düzenli sorumluluklar verin. Ona kek yapmasını öğretin. Yumurtayı kırarken ona nasıl kıracağını sabırla gösterin.
• Doğayı ona sevdirin. Doğa ile bütünleşmesinde ona yardımcı olun. Evinizdeki çiçekleri sulama vazifesini verin. Çiçekleri koklayın ve hatta çiçeklerle konuşun. Birlikte ağaç dikin ve yürüyüşler yapın.
• Hayvanları sevdirin ve besleyin. Birlikte aç bir köpeği besleyin, susamış kediye süt verin, artan yemeklerinizi poşetleyip sokaktaki hayvanlara verin. Karıncaları ezmeyin.
• Paylaşmanın güzelliğini, sevincini içinde hissetmesine vesile olun. Beslenme çantasına arkadaşlarıyla paylaşması için ara sıra sürprizler hazırlayın.
• Düşünceli ve iyiliksever davranışlarını onun karakteriyle özdeşleştirin. “Sen çok iyi ve çok yardımsever, güzel düşünen bir çocuksun.” gibi…
• Davranışlarının başkaları üzerinden etkilerini anlatın. Arkadaşına zarar verdiğinde veya haksız ve yanlış bir davranışta bulunduğunda “Sen onun yerinde olsaydın ne hissederdin?” sorusunu sorun ve haksız davranmasına izin vermeyin. Kurallarınızı açık ve net koyun.
• Duygularını anlayın ve ifade etmesinde yardımcı olun, duygularını anladığınızı ona hissettirin ve duygularıyla ilgili bol bol sözcükler kullanın. “Çok kızgın gözüküyorsun bir şey mi oldu?” gibi…
• Akrabalarınızla ilişkilerinizi güçlendirin. Dayı, hala, amca, teyzeleriyle düzenli görüşmesine vesile olun.
• İyi çocukların yapacağı şeylerin listesini çıkarın, odasına asın. Yaptığı her iyiliğin muhakkak karşılık göreceğini anlatın. İyilik yapmasına vesile olun, teşvik edin. İdeallerine iyi çocukların yapacakları şeyleri koyun. Yaptığı her iyi davranışta meleklerin onu alkışladığını ve yaptığı iyiliklerin bu dünyada ve ahirette de iyilik olarak karşısına çıkacağını ve mükâfatlandırılacağını ona anlatın.
Fazilet Seyitoğlu
Uzm. Klinik Psikolog