Bağlanmanın en güçlü ikinci kanalı “göz ile temas”tır.
Göz, duygu dünyasının dışa açılan kanalıdır.
Kişi duygularında ne yaşarsa göz içteki duyguyu dışa yansıtır. Sevinçli anlarda göz hafif kısılır ve bakışlar sıcaklaşır…
Korku, öfke ve kızgınlıkta göz bebekleri büyür…
Mutluluk ve sevinç anlarında “göz suyu” göze ışıltı vererek onu ıslatır, hissizlik ve duyarsızlık anlarındaysa gözler ölü gibi cansızlaşır…
Gözün duyguyu dile getiren bütün bu istemsiz hareketleri bebek tarafından oldukça net algılanır.
Çocuk kendisine öfke duyan birini, gözlerinden anlar.
Hissizce bakan göze karşı kendini kapatır.
Duyarsızlığa karşı ağlayarak kendini korumaya çalışır.
Birçok ebeveynin yeterince göz teması kullanmadıklarını gözlemliyoruz.
Çocuk ebeveynine yöneldiğinde göz ucu ile bakmak, akıl başka yerdeyken çocuğu oyalama amaçlı göz teması kurmak, televizyon seyrederken, cep telefonu ile uğraşırken çocuğa anlık bakışlar yöneltmek, bağlanma fırsatlarının kaçırıldığı zamanlardır.
Göz temasında çocuk ile aynı hizaya inmek, çocuğun gözüne bakarken sıcak hislerle tebessüm etmek oldukça önemlidir.
Çok yakından bakmak veya uzaktan çocuğu seyretmek, bağlanmaya dönük göz teması olarak değerlendirilemez.
Göz temasında mesafe yaklaşık 45 cm olarak düşünülmelidir.
Bu mesafe uzadıkça bağlanmanın kalitesi düşer, yakınlaştıkça bağlanmaya karşı tepki ve direnç gösterilebilir.
Çocuk gözünü sakınabilir, göz teması kurmak yerine başka yerlere bakabilir; böyle bir durum da güvenli bağlanmaya olumsuz tesir eder.
Çocuk ile kurulacak göz temasında uzun süre göz göze bakışmak, göz teması kurmamaktan daha tehlikelidir.
Göz temasında göz kapakçığı kapanıncaya kadar geçen süre kadar göz göze bakışmak ve göz kapakçıkları kapanırken hafif ara verip tekrar bakmak gerekir.
Yoğun hislerle ve gözün hiç ayrılmadan çocuğun gözüne yöneltilmesi, yetişkin duygularının ağırlığı altında kalmış gibi hissettirebilir çocuğu.
Bu da korku ve kaygıya sebep olabilir.
Bu açıdan bakıldığında, çocuğun konuşurken sükûnet içinde dinlenmesi, bu esnada göz teması kurulması oldukça önemlidir.
Bu arada gözlük kullanan anne-babalar için bir uyarıda bulunmak gerekir.
Çoğu defa, gözlük çerçevesi göz temasını kurmaya engeller.
Bebeği ile bağlanacak bir annenin gözlük kullanmaması, kullanmak zorunda olduğunda ise çerçevesiz gözlük tercih etmesi bağlanmada göz temasına katkı sağlar.
Pedagog Adem Güneş
‘Güvenli Bağlanma’ kitabından alıntıdır.