Çocuk ve Akran Zorbalığı: Siber Zorbalık Nedir? Siber Zorbalık Belirtileri Çocuklarda Nelerdir?
Siber zorbalık, akran zorbalığının diğer çeşitlerinde olduğu gibi güç eşitsizliğinin olduğu tekrarlı zarar verici davranışlardan oluşur.Siber zorbalık, Sms, E-posta, sohbet odaları, web sitelerindeki postlar, online resimler, anında mesajlaşma ile yapılabilir. Siber zorbalığın, diğer zorbalık türlerinden ayıran bir kaç bireysel özelliği vardır:
Anonimlik: Akran zorbalığın diğer çeşitlerinde zorba fark edilebilir ve gerekli müdahale yapılabilir, kimliği anonim değildir. Ancak siber zorbalık da bulanan çocukların bir çoğunun kimliği anonimdir. Siber zorbalığa uğrayan çocuk ise zorbanın kim olduğunu ancak tahmin edebilir pozisyondadır.
Ulaşılabilirlik: Siber zorbalık dışındaki tüm zorbalık türlerinde çocuk okul yolunda, serviste veya okulda koridorda zorbalığa uğrar. Siber zorbalık da ise zorba , çocuğa 7/24 ulaşabilir, diğer türlerdeki gibi zorbalık çocuğun belirli bir yaşam alanında sınırlı kalamaz.
Cezalandırılma Korkusu: Siber zorbalığa maruz kalan çocuk genellikle bunu güvendiği bir yetişkin ile paylaşmaktan kaçınır bunun olası 2 nedeni vardır. Birincisi, siber zorbalığı uygulayan kişiler bunu öğrendiğinde ondan öç almak isteyebilirler. Diğeri ise siber zorbalığa uğradığını öğrenen anne/baba çocuğunun teknolojik aletler ile olan ilişkisini kaldırabilir. Bu siber zorbalığa uğrayan çocuk için cezalandırılma gibi gelebilir.
Görgü Tanıkları-Seyirciler:Akran zorbalığı genellikle bir kaç seyircinin olduğu ortamda yapılır. Siber zorbalık da ise görgü tanıkları, seyirciler maillerin iletilmesi, resimlerin sosyal medyaya konulması ile milyonlara ulaşabilir.
Şartlı Refleksin Yitimi– İnternet ortamında anonim olabilen çocuklar günlük hayatlarında yüz-yüze yapmayacakları davranışları sergileyebilir.Anonim olduklarında zorbalık yapabilme gücü kazanırlar.
Siber zorbalık bir kaç farklı şekilde ortaya çıkabilir. Kişiye aşağılayıcı, kötüleyici mesajlar atmak, kişinin sırlarını bir kaç kişiye iletmek-sosyal medyada paylaşmak, gerçek olmayan dedikodu ve dalga geçme niteliğinde uygun olmayan içerikleri bir web sayfasında paylaşmak,e-posta yolu veya sms ile iletmek, kişisel hesabın ele geçirilmesi ile başkaları /kendisi hakkında utanç verici-aşağılayıcı içeriklerin paylaşılması,online öfke ve küfür dolu kavgalar,kişiye onu tehdit edici güvenliğinden şüphe edecek mesajların gönderilmesi siber zorbalığın bazı formları olarak sayılabilir.
Çocuklarda ve Gençler Siber Zorbalık Belirtileri:
Çocuklarda diğer akran zorbalık türlerinin belirtileri ile ortak belirtiler gösterir siber zorbalık. Siber zorbalığa uğrayan çocuk, fiziksel zorbalığa uğrayan çocuğun yara izleri gibi belirtileri taşımayacaktır.Siber zorbalığa uğrayan çocuk da siber zorbalığa özgü bazı belirtiler gözlemlemek mümkündür .
*Okula gitmekten kaçınma
*Sosyal aktivitelerden kaçınma
*Duygu durumu değişikliği (kaygı, korku, üzüntü, öfke vb.)
*Akademik başarıda düşüş
*Uzun saatler bilgisayar/tablet kullanımı sonrası duygu durumunda değişiklik
*Uzun mesajlaşma sonrası, mesaj okuduğunda keyifsizlik, korku, kaygı vb.
*Online etkinlikleri hakkında aşırı gizlilik
*Uyumada güçlük
*İnternette ne yaptıklarını, kimle konuştuklarını söylemekten kaçınma
*Bilgisayar/tablet kullanımında odaya girdiğinizde ekranı kapama
*İnternette ödevini tamamladığını söylemesine rağmen okul başarısında düşüş olması
*Düşük öz güven
*Bilgisayar/tabletinde açıklanamayan içeriklerin olması
*Kendine zarar verici davranışlar sergilemesi, riskli davranışlarda bulunması (alkol, uyuşturucu, sigara, kendini kesme vb.)
Zorbalığa zamanında uygun şekilde müdahale edilmediğinde çocuğun yetişkinlik hayatı da etkilenir. Özelikle siber zorbalığa uğrayan çocukların, depresyona girerek kendilerine zarar verdikleri vakalarda görülmektedir. Bu sebeple çocuğunuzu yakından takip etmeniz, onu e özelliklerini iyi tanıyor olmanız önemlidir. Çocuğunuzun okulda veya internet ortamında zorbalığa uğradığını fark ettiğinizde mutlaka uygun müdahale için psikolojik destek alın.
(Çocuk ve Akran Zorbalığı)