Ağızdaki olumsuzlukların diş sağlığının bozulmasından sindirimin olumsuz etkilenmesine kadar yol açan olumsuz etkileri bulunduğunu ifade eden Diş Hekimi A. Doğan Bircan, Dişlerde ve ağızlarda yapısal ve işlevsel herhangi bir bozukluğun olmaması, dişlerin ve ağzın görevlerini tam olarak yapabilmeleri durumu ağız ve diş sağlığının varlığını gösterir.
Peki ağız ve diş sağlığımızı nasıl korumalıyız, nelere dikkat etmeliyiz?
İlk olarak ağız ve diş sağlığının korunması için altı ayda bir düzenli diş hekimi kontrollerimizi ihmal etmemeliyiz.
Diş çürümelerinin önlenmesinde sularda yeterli flor olması, düzenli olarak dişlerin fırçalanması, diş ipi kullanılması, aşırı tatlı ve şekerli yiyeceklerden olabildiğince kaçınma bunlar yendiğinde mutlaka dişlerin fırçalanması, diş hekimi kontrollerine gidilmesi temel uygulamalardır. Diş eti hastalıklarının önlenmesinde de diş fırçalama ve düzenli diş hekimi kontrolleri önemlidir.
Diş macunu haricinde piyasada diş pastaları da mevcuttur. Bunların aşındırıcıları çok büyük olduğu için günlük kullanım için uygun değildir. Ayda bir iki defa kullanılabilir. Bunun yanında karbonat da toplum arasında tercih edilen bir üründür. Karbonatta da aşındırıcılar büyüktür ve diş minesini çizme riski bulunur. Bu nedenle günlük kullanımda kesinlikle tavsiye edilmemektedir. Diş fırçası ıslatılmamalı. Mercimek büyüklüğünde macun sıkılmalı.
45 derecelik açıyla dişetinden dişe doğru dairesel hareketler yaparak dişler ön yüzlerinden fırçalanmaya başlanmalıdır. Ön dişlerden arka dişlere doğru tüm dişlerin fırçalanmasına dikkat edilmeli. Aynı şekilde dişlerin arka yüzleri de fırçalanmalıdır. Ön dişlerin arka yüzleri fırça dikine tutularak temizlenmelidir. Son aşama olarak da dişlerin çiğneyici yüzleri de ileri geri hareketlerle temizlenmelidir.
Bu şekilde fırçalama işlemi sonlandırılmalı. Fırçalama işlemini etkin bir şekilde gerçekleştirebilmek için hekiminizin sizin için önerdiği bir sertlikte diş fırçası kullanmanız gerekir. Ağızdaki tükürük miktarı macunun köpürmesi için yeterli olacaktır. Macunu da fırçaya boydan boya sıkmak oldukça yanlıştır. En fazla mercimek büyüklüğünde olması yeterli gelecektir.
Fazla macun kullanılması ağızdaki ferahlığı arttırır bu sebeple dişler tam olarak temizlenmeden fırçalama işleminin sonlandırılmasına yol açar. Bu da etkin bir temizleme sağlamayı önler. Fırçalama uygulaması kesinlikle sağdan sola yatay yönde olmamalıdır. Yatay fırçalama diş minesini aşındırarak, hassasiyeti arttırır, dişlerde renk değişikliğine yol açar, dişetlerinin çekilmesine yol açar.
İlerlemiş hastalarda kama şeklindeki defektler meydana gelir. Bu deniz dalgalarının zaman içinde kayayı aşındırması gibidir. Yani diş fırçası, yanlış kullanılma durumunda vücudun en sert dokusu olan dişin minesini zaman içinde aşındırabilir.
Fırçalama uygulamasının ardından diş fırçasının erişemediği ara yüzler diş ipleriyle tek tek temizlenmelidir. Diş ipi kullanırken ip dişle teması kesilmeden ‘C’ şeklinde hareketlerle dişetiyle diş arasına yerleştirilir. Bu uygulama esnasında diş etlerine zarar vermemek için özen göstermek gerekir. Kullanımını kolaylaştırmak için farklı mekanizmalarla da diş ipleri üretilmektedir.
Ağız bakımının son aşaması da, dilin fırçalanmasıdır. Yapılan araştırmalar ağız kokusuna yol açan bakterilerin dilde bulunduğunu ortaya koymuştur. Bunun için de dilin fırçalanması oldukça önemlidir. Dili de diş fırçasıyla temizleyebileceğimiz gibi özel dil fırçalarıyla da temizleyebilmemiz mümkündür.
Fırçayı dilin arka bölümünden öne doğru bastırmadan süpürme hareketi yaparak temizlemek en uygunudur. Dili kanatmadan nazikçe temizlemek önem teşkil eder.
Ağız ve diş bakımında kullanabileceğimiz başka malzemeler de bulunur. Bunlar; elektrikli diş fırçaları ve diş ipleri, ara yüz fırçaları, ağız duşları, ağız gargaraları ve spreyleri olmaktadır. Diğer bir önemli nokta da diş fırçasını ne zaman değiştirmek gerektiğidir. Yaklaşık olarak 3 ay sonra diş fırçası yıpranmış ve bakteri barındırmaya başlamış hale gelir. 3-6 ay arasında diş fırçaları yenilenmelidir.
Aynı anda 2 diş fırçasına sahip olmakta yarar vardır. Sabah ve akşam olmak üzere farklı fırça kullanmak gerekir. Çünkü diş fırçasının kılları daha kuru ve sert bir hale gelir. Bu sayede de daha etkin bir temizleme sağlanmış olur.
