Bir önceki dil gelişimi ile ilgili yazımda 12-18 ay arası bebeklerde dil gelişimini açıklayarak çevresel koşulların öneminden bahsetmiştim.
18 ay sonrasında ise çocuğun bulunduğu sosyo-kültürel yapının dil gelişiminde çok daha önemli rol oynadığını söyleyebiliriz.
Konuşma gelişimi, yakın çevre koşullarına göre değişkenlik gösterir.
Çocuğun gelişim özelliklerinin yanında ailenin özellikleri de oldukça önemlidir.
Bu yaşlarda çocukların kelime hazinesi gün geçtikçe artar ve konuştuğu kelimelerden daha fazla kelimeyi de anlayabilir duruma gelmiştir.
2 yaştan sonra kullandığı sözcükler yabancılar tarafından da anlaşılabilir hal almıştır ancak yine de bebeksi konuşmalar yer yer olmaktadır.
Bazı çocuklar (daha erken de olabilir) iki ve daha fazla sözcükle cümle kurmaya başlayabilirler.
2.5 yaş civarı; ‘ne, kim’ gibi soruları daha çok sormaya başlamıştır.
3 yaş civarı ben merkezli konuşma hâkimdir yani kiminle konuştuğunu ya da dinlenip dinlemediğini fark etmeksizin konuşurlar. Bağlaçları da kullanarak iki cümleyi ekleyerek düşüncelerini aktarabilirler.
Zaman kavramını öğrendikçe geçmiş gelecek zamanı belirten cümleler kurabilir. Renk kavramını ve renklerin adını bilir ama renklerin eşleştirmede karışıklık yaşayabilir.
4 yaş civarı konuşması daha anlaşılırdır, yetişkin gibi konuşabilir. Çocuksu ifadeler azalmıştır. Bu yaş civarı bebeksi konuşmalar devam ediyorsa yine daha önceki yazımda belirttiğim ailenin tutumu çok önemlidir.
Doğru telaffuz ile örnek olunmayan, bebeksi konuşmaların desteklendiği ortamda çocuk öyle konuşmaya devam edebilir.
Çocuğun ikincil kazancı olduğu durumlarda da yine bebeksi konuşma görülebilir.
Örneğin küçük kardeşi varsa, büyümenin ailedeki ona karşı olan sevgiyi azaltacağı gibi bir inanç belirlemişse bu konuşma şekli sürebilir.
Yine bu dönemde uzun öyküleri dinler, ‘ne, niçin, nasıl’ gibi sorular oldukça artmıştır.
Çocuk şiiri, çocuk şarkıları söyleyebilir.
5 yaş civarı ise konuşma oldukça akıcıdır. Bilgisini arttırmak için sorular sorar.
‘Bu nasıl çalışır, neden böyle’ gibi. Adını, soyadını, aile üyelerini, adres-telefon gibi bilgileri öğrenebilir. Doğum tarihini söyleyebilir.
Dilbilgisi kurallarına uygun konuşur.
*Yavuzer, Haluk.(1998). Çocuğunuzun İlk Altı Yılı. İstanbul: Remzi K.
12-18 ay arası Bebeklerde Dil Gelişimi yazıma ise buradan ulaşabilirsiniz. Ebeveynlik uzun soluklu bir süreçtir.
Bu bağlamda çocuk yetiştirme ile ilgili daha detaylı konulara değindiğim ‘Yeterli Anne Baba’ adlı e-kitabıma aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Yeterli Anne Baba E-Kitap indir
Sevgilerimle
Dilek Söylemez
İletişim: www.dileksoylemez.com
İnstagram: @dileginimgeleri
Facebook : Dilek Söylemez