“Bu devirde çocuk yetiştirmek çok zor” diyenlerden misiniz?
“Mutlaka yapmanız gereken” ve “kesinlikle yapmamanız gereken” bazı davranışlara dikkat ederseniz, iyi anne-baba olmak o kadar da zor değil.
Mizaç, yetenekler, zeka, sınırlar, fiziksel özellikler, doğuştan belli olan bir temel gibidir.
Bu temelin üzerine çevreden öğrenilenler inşa edilir ve çocuğun kimliğini oluşturur. Dolayısıyla, bize düşen görev ‘inşaat’ kısmını elimizden geldiğince iyi yapmak.
Unutmayın ki bu ‘inşaat’ hamile kaldığınız gün, hayat tarzınıza, yediklerinize, kendi sağlığınıza dikkat ederek başlıyor.
Doğumun ilk anlarından itibaren onunla kurduğunuz bağ ve iletişim, onun ihtiyaçlarına gösterdiğiniz hassaslık ve özveri, sağlam bir ilişki için ilk adımlar.
Bu bağ ve iletişim hem kendine hem de başkalarına güven duygularını geliştiriyor ve tüm hayatı boyunca daha sağlıklı bir birey olmasına fayda sağlıyor.
MUTLAKA YAPILMASI GEREKENLER
1. Onu sevin. Öperek, başını okşayarak, sevdiğinizi söyleyerek sevginizi gösterin. Şımartmak ve sevmek arasında önemli bir fark vardır. Çocuğunuzu çok sevdiğinizi göstermek onu şımartmaz.
Araştırmalara göre, her gün sevgi gören çocuklar daha az stres hormonu salgılıyor ve huzursuz olduklarında, stres reaksiyonları ile daha kolay baş edebiliyorlar.
2. Bol bol sarılın. Dokunmanın sadece ruh sağlığı için değil, beynin gelişimi için de çok faydalı olduğu ispatlanmıştır.
3. Onu özveriyle dinleyin. Bütün dikkatinizi vererek, kesmeden, yargılamadan dinleyin.
4. Sabırlı olun. (Gerekirse içinizden 10 ve bazen 100’e kadar sayın.)
5. İstekleri ve ihtiyaçları arasındaki farkı bilin. Her istediğini yerine getirmek doğru değildir.
6. Ona şefkat gösterin.
7. Hatalarına karşı hoşgörülü olun.
8. Ona sorumluluklar verin. Kendilerini işe yarar hissederler.
9. Arkadaşlarını tanıyın.
10. Hobi sahibi olmasına sağlayın.
11. Bağımsızlığa teşvik edin.
12. Verdiğiniz sözleri tutun, tutamayacağınız sözler vermeyin. Böylelikle size güvenebileceğini öğrenir.
13. Onlara model olun.
Saygılı ve nazik olmalarını istiyorsanız, siz de öyle davranın.
Yalan söylemenin yanlış olduğunu öğretmek istiyorsanız, onların yanında yalan söylemeyin.
14. Korkularınızla ve kaygılarınızla baş etmeyi öğrenin ki çocuklarınız sizin korkularınızı öğrenmesin.
15. Kendisini ifade etmesi için destekleyin. Pasif veya agresif olmadan ihtiyaçlarını ve isteklerini söyleyebilmesi için yardım edin.
16. Yaratıcılığını teşvik edin. Olaylara bakış açısı, çocukken henüz sansüre uğramamıştır. Kendilerini ifade etmelerine izin verin.
Yaratıcılığını öldürmeyen kişilerin her zaman daha mutlu ve başarılı olduğunu unutmayın.
17. Olumluya odaklanın. Başarılarını, olumlu davranışlarını görün ki, sadece olumsuz davranışlar yaptığında dikkatinizi çektiğini zannetmesin. Devam etmesini istediğiniz davranışlara daha fazla ilgi gösterin.
18. Disiplin öğretin. Davranışlarını mümkün oldukça pozitif disiplinle şekillendirin. Ceza sisteminden çok ödül sistemini kullanın.
Cezalandırılmış çocuklar, cesareti kırılmış çocuklardır.
Cesareti kırılan çocuklar daha fazla yanlış davranışa yönelirler.
19. Yaşamınızda genel kurallar olsun ve bu kurallara ailece uyun. Kuralları olan aileler daha huzurlu ve çatışması daha az ailelerdir.
20. Büyümesi ve gelişmesi için gerekli alanı ve desteği verin. Seçimlerine, tercihlerine, duygularına saygı gösterin. Düştüğünde her zaman onu tutacak bir anne-baba olduğunuzu hissettirin.
Dr. Başak Demiriz